Kampania społeczna "Nie bądź małpą! Usłysz! Zauważ! Mów!"

Postawy społeczne wobec przemocy

Przemoc w rodzinie wiąże się z istnieniem wielu stereotypów i mitów, które między innymi warunkują jej pojawienie się. Ponadto ich występowanie ma znaczenie w ocenie ofiar i sprawców przemocy, ale także kształtują wyobrażenie na temat przemocy u świadków czy rodziny ofiary. Jednorazowy incydent jest jednym z mitów, którym często karmią ofiary przemocy swoich przyjaciół, rodzinę. Wiadomo przecież, że przemoc w rodzinie rzadko jest jednorazowym aktem agresji oraz że im szybciej ofiara zareaguje i sprawca zostanie powstrzymany tym łatwiej jest przemoc zatrzymać. Pod wpływem tego mitu sprawca czuje się bezkarny, ofiara coraz bardziej bezradna. Kolejnym funkcjonującym w społeczeństwie stereotypem jest przeświadczenie, że przemoc w rodzinie to sprawa rodzinna i nikt nie powinien się wtrącać. Na szczęście działania edukacyjne w tej kwestii oraz wszelkie kampanie instytucji angażujących się w przeciwdziałanie przemocy uświadamiają i uwrażliwiają społeczeństwo na krzywdę zza ściany. Kolejnym stereotypem, który powoduje zaniechania interwencji i pomocy osób trzecich jest przekonanie, że ofiara może odejść od sprawcy, a skoro nie odchodzi to znaczy, że wcale nie cierpi. Niestety osoby trzecie nie zdają sobie sprawy jak strach paraliżuję ofiarę, jak bardzo są zależne od sprawcy w każdej właściwie dziedzinie, jaki czują wstyd i poczucie winy oraz jaką pokładają ciągle nadzieję w zmianę swojego oprawcy, zwłaszcza w fazie miodowego miesiąca. Sprawcy przemocy to osoby chore psychicznie, to kolejne niesłuszne przekonanie społeczeństwa. Należy tu zauważyć, że osoby chore psychicznie rzadko kiedy są sprawcami przemocy, a jeżeli nimi są, to z mojego doświadczenia wynika, że zostają nimi na skutek niepoczytalności i dzieje się tak zazwyczaj, kiedy osoba chora psychicznie zaprzestaje leczenia lub regularnego zażywania leków. Natomiast sprawcy przemocy wykazują szereg cech, które sprzyjają agresji. Są to m.in. niska wrażliwość, łatwość wpadania w gniew, brak kontroli emocji oraz nieumiejętność rozpoznawania ich, niskie poczucie własnej wartości. Towarzysza temu autorytarne poglądy oraz potrzeba kontroli i władzy. Kolejny stereotyp dotyczący przemocy usprawiedliwia jej stosowanie. Chodzi tu o przekonanie, że jeśli ktoś jest bity, oznacza to, żę na to zasłużył. Takie myślenie zwalnia sprawcę z odpowiedzialności za zachowania agresywne, co niesie za sobą kolejne i intensywniejsze formy przemocy. Należy jednak pamiętać, że za przemoc odpowiada wyłącznie sprawca. Przyczyną przemocy rodzinie jest alkohol. Jest to błędne przekonanie, ża tylko w rodzinach z problemem alkoholowym występuje przemoc. To prawda, że alkohol sprzyja zrachowaniom agresywnym, ale ich nie warunkuje. Istnieje wiele rodzin, w którym jedno z rodziców nadużywa alkoholu, i w której nie dochodzi do przemocy. Poza tym nie ma pewności, że po zakończonej terapii odwykowej osoba zaprzestanie stosowania przemocy. Przeważnie dla sprawców z uzależnionych od alkoholu wprowadza się terapię równoległa i odwykową i dla sprawców przemocy. Wszystkie społeczne postawy, które wyrastają z mitów i przekonań o przemocy są krzywdzące dla ofiary oraz powodują powtórne zranienie, zwłaszcza, kiedy są głośno wypowiadane w obecności osoby doznającej od wielu lat przemocy. Ciężko jest dyskutować wówczas o swoich racjach, skoro docierają informacje sprzeczne z tym, z czym ofiara spotyka się na co dzień. Przekonania, które usprawiedliwiają zachowanie sprawcę, a jednocześnie obwiniają i zrzucają odpowiedzialność na ofiarę powodują opory w ofierze do podejmowania działań oraz szukania wsparcia i pomocy. Wszystkie stereotypy krzywdzą ofiarę w pośredni sposób, jednak ten opisany poniżej wpędza ofiarę w poczucie winy, które i tak towarzyszy jej przez cały czas. Chodzi o przekonanie, że gdyby ofiara bardziej się starała, nie dochodziłoby do przemocy. Osobom trzecim ciężko jest uwierzyć, że ktoś jest krzywdzony bez żadnego powodu. Nie zdają sobie sprawy, że ofiara właśnie robi wszystko, aby uniknąć przemocy, łącznie ze spełnianiem wszystkich oczekiwań ofiary oraz przez podporządkowanie się.