„Dziecko w rozwodzie” – ciąg dalszy kampanii.
Dzieci, w zależności od wieku czy poziomu rozwoju w różny sposób przeżywają i reagują na rozwód rodziców.
Dziecko do 3 roku życia ma bardzo silną relacje z matką, a jego reakcje i nastrój są zależne od samopoczucia ich mamy. Dziecko ma silną potrzebę ciągłego przebywania z opiekunem oraz reaguje płaczem na jego nieobecność. Takie małe dziecko należy za każdym razem informować o swoim wyjściu i zapewnić o swoim powrocie oraz powtarzać, że drugi rodzic również przyjdzie się z nim zobaczyć. Dziecko w tym okresie może wykazywać kryzys w rozwoju, tzn. powrót do smoczka, karmienia z butelki czy gaworzenia.
Dziecko w wieku przedszkolnym, 3-5 lat - rozwód to zmiana przekonania o bezpiecznym świecie. Dziecko zaczyna odczuwać lęk dotyczący porzucenia (skoro tata mnie opuścił, to mama też może). Dziecko żyje nadzieją, że rodzice znów będą razem oraz obwinia siebie za rozwód – tata odszedł, bo byłem niegrzeczny/na. U dzieci można zaobserwować trudności w zasypianiu, labilność emocjonalną, ataki złości oraz nerwowe nawyki – obgryzanie paznokci, ssanie palca, kręcenie włosów itp. Dla dzieci w tym wieku ważne jest, aby nowych zmian było jak najmniej, należy być punktualnym, aby zminimalizować poczucie lęku u dziecka dot. odrzucenia, dotrzymywać danego słowa, tak, aby odbudować w dziecku poczucie bezpieczeństwa i równowagi emocjonalnej.
Dzieci w wieku szkolnym (do 9 lat) zaczynają być coraz bardziej niezależne od rodziców, ważniejsza staje się dla nich grupa rówieśnicza. Dlatego też rozwód rodziców, w oczach dzieci w tym wieku, wiąże się z jego statusem w grupie oraz wpływu rozwodu na ocenę dziecka przez grupę rówieśniczą. Jeżeli ocena wypada negatywnie, dziecko wycofuje się z kontaktów rówieśniczych, zaczyna myśleć o sobie negatywnie. Pojawia się również lęk, że po powrocie do domu nikogo w nim nie zastanie. Dlatego tak ważna jest punktualność, jeżeli rodzic się spóźnia – dziecku narasta ogromny lęk o drugiego rodzica. Dziecko tęskni za drugim rodzicem i zachowuje się agresywnie wobec rodzica, którego obwinia za rozpad rodziny. W tym okresie można pomóc dziecku wspierając go w sytuacjach niepowodzeń z rówieśnikami, poważnie traktować jego zainteresowania i zajęcia oraz zaplanować i wymagać od drugiego rodzica regularnych kontaktów.
Dziecko w wieku szkolnym (9 - 12 lat) wie, że rodzina została rozbita i chce być teraz w centrum uwagi. Dziecko buntuje się i czuje złość w stosunku do rodzica, którego obwinia za rozpad rodziny. Dziecko w tym wieku reaguje gniewem, manipuluje, szuka wymówek swojego zachowania. Może również uciekać w świat marzeń, pojawia się smutek, zwiększona wrażliwość oraz płaczliwość. Rodzice powinni wspólnie włączyć się w rozwiązanie konfliktu z dzieckiem. Powinni wziąć odpowiedzialność za wydarzenia, które są ich udziałem. Oboje rodzice powinni wyznaczyć granice, ustalić zasady, ale przede wszystkim dać zapewnienie, że nad wszystkim panują. Powinni również współpracować w kwestii edukacji dziecka, jego kontaktów i jakości tych kontaktów z rówieśnikami.
Dziecko w wieku od 12 do 18 lat może czuć się zobowiązane do opieki nad młodszym rodzeństwem i do odpowiedzialności za rodzinę. Z drugiej zaś strony może oczekiwać, że rodzice wynagrodzą mu materialnie poniesione straty związane z rozwodem. Może być zazdrosne o nowego partnera rodzica. W tym wieku sytuacja rozwodu sprzyja zachowaniom ekstremalnym, które mogą na chwilę przynieść ulgę nastolatkowi(alkohol, papierowy, narkotyki, ucieczki z domu, seks). Nastolatkowe utożsamiają rozwód ze zniesieniem zasad. Młody człowiek nierzadko zamyka się w sobie, szuka izolacji od otoczenia. Taki stan może doprowadzić do depresji, pojawienia się myśli samobójczych. Dlatego tak ważne jest, aby rodzic pozostający z dzieckiem ustalił jasno zasady i standardy zachowań. Należy jak najwięcej rozmawiać z dzieckiem, odpowiadać szczerze na pytania oraz spędzać z dzieckiem dużo czasu.
Rozwiedziony rodzic potrzebuje czasu, aby „wyleczyć rany” po wcześniejszym związku, równie często pojawienie się nowego partnera rekompensuje przeżycia w trakcie rozwodu. Dziecko nie ma możliwości zmiany rodzica i nie szuka jego zastępcy. Dziecko potrzebuje jedynie czasu, wsparcia rodziców, ich zrozumienia i akceptacji, aby powrócić do równowagi życiowej. Znaczącą role w tym procesie odgrywa wsparcie społeczne: psychologiczne, terapeutyczne, które uświadamia dziecku jego indywidualne zasoby oraz umożliwia wszystkim członkom rodziny realizacje dotychczasowych ról w nowej sytuacji.